ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ခ်င္သူမ်ားအတြက္ မင္းသိခၤ၏ ဓနသိဒၶိ က်င့္စဥ္အပိုင္း(၂)

ဒီေနရာေလးမွာ အပိုင္း(၁) ကိုအရင္ဖတ္ပါ။

အမူအရာသံုးမ်ိဳး. . . ။ စိတ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ၊ ကိုယ္အမူအရာပဲ။ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံရယ္လို႔ ၾကားဖူးၿပီးသားပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီမွာ ေတာ့ အတည္ေျပာမယ္ဆိုရင္ စိတ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ၊ ကိုယ္အမူအရာ၊ စိတ္နဲ႔ ႀကံဆတယ္၊ ႏႈတ္အမူအရာဆိုတာ စကားပဲ။ ကိုယ္အမူအရာဆိုေတာ့ ကိုယ္တိုင္လႈပ္ရွား တာပဲ။ ကိုယ္ကာယႀကီးပါပါၿပီး လႈပ္ရွားတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ခုနတုန္းက ေ၀ဒနာဆိုတဲ့ ေနရာေလးနားမွာ ဘာလုပ္ရမလဲဆိုေတာ့ အလုပ္လုပ္ရမယ္။ အလုပ္ လုပ္ရမယ္ဆိုတာ အမူအရာသံုးပါးကို အလုပ္လုပ္ရမယ္။ အဲဒီေတာ့ အမူအရာသံုးပါးနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရမယ္ ဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး လုပ္ရမယ့္အမူအရာက စိတ္အမူအရာပဲ။

ဥပမာနဲ႔ေျပာမယ္ဆိုရင္ လူတစ္ေယာက္ဟာ အေျခအေနမေကာင္းဘူး၊ ေငြေရးေၾကးေရး အေျခအေန မေကာင္းဘူး၊ အခုလက္ရွိ အေျခေနမွာ ….။ ဒါေပမယ့္ သူ အမင္မတန္ ႀကီးမားတဲ့ တိုက္အိမ္ႀကီးတစ္အိမ္နဲ႔ ေနခ်င္တယ္။ အဲဒါကို သိဒိၶနဲ႔ ဘယ္လုိလုပ္မွာလဲ။ သိဒိၶတန္ခိုးနဲ႔ သိဒိၶက်င့္စဥ္နဲ႔ ဘယ္လုိလုပ္မွာလဲ။ တိုက္အိမ္ႀကီးနဲ႔ ေနခ်င္တယ္။ အဲ . . . ပထမဦးဆံုး သူ႔အမူအရာဟာ ဘာလဲဆိုရင္ စိတ္အမူအရာ . . . ။ ဘယ္လို တိုက္အိိမ္ႀကီးမ်ိဳးနဲ႔ ေနမယ္၊ ဘယ္ေလာက္က်ယ္တဲ့ တိုက္အိမ္ႀကီး၊ ဘယ္ေလာက္တန္တဲ့ တိုက္အိမ္ႀကီး၊ ဘယ္ေလာက္လွတဲ့ တိုက္အိမ္ႀကီး၊ အဲဒါကို စိတ္နဲ႔ ဖန္ဆင္းရမယ္။ စိတ္နဲ႔အာ႐ုံျပဳရမယ္။ အာ႐ုံျပဳတယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ခဏပန္းမရဘူး။
စားျခင္း၊ သြားျခင္း၊ လာျခင္းေတြထဲမွာပါ အဲဒီအာ႐ုံ မျပတ္ျဖစ္ေနရမယ္။ အဲဒါကို က်င့္စဥ္တစ္ခု လိုေျပာ မယ္ဆိုရင္ စိတ္အာ႐ုံမွာ အျပည့္အ၀ ေနျခင္းလို႔ေခၚတယ္။ အျပည့္အ၀ေနျခင္း . . . ။ တိုက္ႀကီးနဲ႔ေနမယ္။ ဘယ္လို တိုက္ႀကီးနဲ႔ ေနမယ္။ ဘယ္ေလာက္လွတဲ့ တိုက္ႀကီးနဲ႔ ေနမယ္။ စိတ္အာ႐ုံ ဖန္ဆင္းထားတယ္။

ေနာက္ ႏႈတ္အာ႐ုံ ႏႈတ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာဆိုတာ စကားပဲ။ ပါးစပ္ကေနထြက္လာၿပီး အသံထြက္ေျပာရမယ္။ တိုးတိုးညင္ညင္ကေလး၊ အက်ယ္ႀကီးလည္း မဟုတ္ဘူး။ တိုးတိုးေျပာမွ စိတ္က ၾကား ရတယ္။ “ ငါ တိုက္နဲ႔ေနမယ္၊ ဘယ္ေလာက္လွတဲ့ တိုက္ႀကီးနဲ႔ေနမယ္၊ ဘယ္ေတာ့ေနရမွာလဲ. . . ၊ မေနလို႔မျဖစ္ဘူး၊ ဒီတိုက္ဟာ ငါပိုင္ ကိုယ္ပိုင္ရမယ္၊ ရကိုရမယ္ . . . ” လို႔ စကားနဲ႔ ေစ့ေဆာ္ရမယ္။ အဲဒါ ႏႈတ္အမူအရာနဲ႔ အျပည့္အ၀ ေနထိုင္ျခင္းပဲ။

ကိုယ္အမူအရာ ကိုဆိုေတာ့ အျပင္ပန္း အေနနဲ႔ေတာ့ အဲဒီတိုက္အိမ္ႀကီး ရရာရေၾကာင္း စီးပြားရွာရမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သိဒိၶက်င့္စဥ္မွာ ဒီလိုရွာစရာမလိုဘူး။ ေအးေအးေဆးေဆး ေနထိုင္ၿပီးေတာ့ စိတ္ကလည္း ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ တိုက္အိမ္ႀကီးကို အာ႐ုံျပဳထားမယ္။ ႏႈတ္ကလည္း အဲဒီတိုက္အိမ္ႀကီး ရရာရေၾကာင္းေတြ၊ အတည္ျပဳတဲ့ စကားေတြ၊ ျပ႒ာန္းတဲ့ စကားေတြ ကိုယ္ႀကိဳက္သလို စီမံပါ။ ေျပာရမွာ။ ကိုယ္ကာယ ၿငိမ္ၿငိမ္ကေလး ထိုင္ေနေပမဲ့ ဘယ္ဘက္လက္ျဖစ္ေစ၊ ညာဘက္လက္ျဖစ္ေစ သို႔မဟုတ္ လက္ႏွစ္ဖက္ စလံုးျဖစ္ေစ ေျမွာက္ရမ္းၿပီး . ၊ ေျမွာက္ရမ္းတယ္ဆိုတာ အရမ္းကေရာ လႈပ္ရမ္းတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။ အင္မတန္ စကားအေျပာေကာင္းတဲ့ လူတစ္ေယာက္ စင္ျမင့္ေပၚမွာ စကားေျပာတဲ့အခါ ကိုယ္အမူအရာနဲ႔ တစ္ခါတည္း လက္ေတြ၊ လက္ဟန္ေျခဟန္ေတြပါၿပီး ေျပာေနသလိုပဲ။ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း လက္ေတြေျမွာက္လိုက္၊ တစ္ခါတည္း ဟန္နဲ႔ပန္နဲ႔လႈပ္ရမ္းၿပီးေတာ့ . . .ဒါ ကာယကံမႈနဲ႔ေနျခင္းပါပဲ။

တိုက္အိမ္ႀကီးကို ငါ မုခ်ရမယ္။ မရဘဲ မေနဘူး။ ဒီအိမ္ႀကီးကို ငါပိုင္ရမယ္။ ကိုယ္ေျပာခ်င္တဲ့စကားေတြ စီမံထားပါ။ ဒါကို စိတ္ပညာ စာအုပ္ေတြလို ဘယ္လိုေျပာပါ။ ဘယ္အတိုင္းေျပာပါ။ ဒီလို ၾကပ္ၾကပ္တည္းတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ထင္သလို ေျပာခြင့္ရွိပါတယ္။

အဲဒါ အခု ဘာလုပ္ေနတာလဲဆိုေတာ့ အာ႐ုံထဲကေနၿပီးေတာ့ ေ၀ဒနာ ထေအာင္ လုပ္ေနတာ။ ေ၀ဒနာထလာၿပီးတဲ့ အခါမွာ ဘာလုပ္ရမလဲ။ မေနာကံမႈ၌ အျပည့္အ၀ေနတာ။ မေနာကံမႈဆိုတာ စိတ္အမႈအရာမွာ အျပည့္အ၀ေနတာ။ စကားေတြ ေပၚထလာတာ။ အဲဒီတိုက္အိမ္ႀကီးနဲ႔ ေနခ်င္တဲ့စကားေတြ ေပၚထလာတာ။ အဲဒါလည္း ဘာလဲဆို စိတ္အမူအရာနဲ႔ အျပည့္အ၀ေနတာ။ ၀စီကံမႈ၌ေနတာ။ ကာယကံမႈကလည္း ဘာလဲ၊ လက္ေတြေျမွာက္ၿပီးေတာ့ တစ္ခါတည္း ရရာရေၾကာင္း အားနဲ႔မာန္နဲ႔ တစ္ေယာက္တည္း ေျပာေနတာ။

ေဘးကၾကည့္ရင္ေတာ့ အရူးႀကီး တစ္ေယာက္လိုပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ကိစၥပဲ ျဖစ္ျဖစ္ မျဖစ္ေျမာက္ခင္မွာ အရူးပဲ။ ျဖစ္ေျမာက္သြားေတာ့ ထူးတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါ ကာယကံမႈ၌ ေနတာ . . .။ ကာယကံမႈမွာလည္း ေနရမယ္။ အခုနကလို ကံသံုးပါးျပည့္စံုေအာင္ စိတ္နဲ႔လညး္ ႀကံမယ္၊ စကားနဲ႔လည္း ေျပာမယ္၊ လက္ေတြကလည္း ေျမွာက္ယမ္းၿပီးေတာ့ တစ္ခါတည္း စိတ္ပါလက္ပါ ေ၀ဒနာကို ထေအာင္လုပ္ရမယ္။ အဲဒီေ၀ဒနာရဲ႕ေနာက္မွာ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ ႀကိဳက္မႀကိဳက္ဆိုတာ။ ႀကိဳက္တဲ့အရာကို လိုခ်င္တယ္။ မႀကိဳက္တဲ့အရာကို ေမာင္းထုတ္လိုတယ္။ အဲဒီ လိုခ်င္တာရယ္၊ ေမာင္းထုတ္လိုတာရယ္ ႏွစ္ခုဟာ ဆႏၵလို႔ေခၚတယ္။ အဲဒီဆႏၵကို ေဆးေဖာ္မယ္။ အဲဒီဆႏၵကို ေဆးေဖာ္ေနတာပဲ။

အဲဒီေတာ့ ဆႏၵကို ေဆးေဖာ္လို႕ရွိရင္ ဆႏၵဟာ တကယ္အဖိုးတန္တဲ့ သိဒိၶေဆးႀကီး ျဖစ္သြားမွာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဆႏၵကို ေဆးေဖာ္မယ္။ အဲဒီလို ေဆးႀကီးျဖစ္သြားဖို႔က သူက ဘယ္က အရင္းခံလဲဆိုေတာ့ ေစာေစာကေျပာတဲ့ ေ၀ဒနာက အရင္းခံတာ။ အခုျပမယ့္ တန္ခိုးသိဒိၶဆိုတာ အေျခခံ ဘယ္က ေမြးဖြားလာတာလဲ ဆိုေတာ့ ေ၀ဒနာ ေမြးဖြားလာတာ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စိတ္တန္ခိုးတို႔ သိဒိၶတန္ခိုးတို႔ . . . ေျပာလို႔လည္း ရပါတယ္။ တကယ္ မလိမ္မညာဘဲ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ရမယ့္ တန္ခိုးဟာ ေ၀ဒနာတန္ခိုးျဖစ္ပါတယ္။

ေ၀ဒနာတန္ခိုး . . . အဲဒီေ၀ဒနာ ေနာက္နားမွာ ကပ္ၿပီးေတာ့ ႀကိဳက္မႀကိဳက္၊ ေမာင္းထုတ္လိုတယ္၊ ရယူလိုတယ္။ အဲဒါ ဆႏၵ....။ အဲဒီဆႏၵဓာတ္ကို ေဖာ္စပ္တာ။ ဆႏၵဓာတ္ေဆးႀကီးေပါ့။ ဘယ္သူ ေဖာ္ရမွာလဲဆိုေတာ့ ကိုယ္တုိင္ေဖာ္ရမွာ။ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ေဖာ္ရမွာလဲလို႔ဆိုေတာ့ တစ္ခါထိုင္မွ ဆယ္မိနစ္ထက္ မပိုရဘူး။ ငါးမိနစ္ထက္လညး္ မနည္းရဘူး။ ဟာ . . . ဒီေလာက္ေကာင္းတဲ့ အလုပ္ကို ဆယ္မိနစ္နဲ႔ မရပါဘူး။ တစ္နာရီလုပ္မွ ျဖစ္မယ္လို႔ဆိုၿပီး ေကာင္းမလားဆိုၿပီး ပိုမလုပ္ပါနဲ႔။ ဒါ အထူးေမတၱာ ရပ္ခံပါတယ္.....။ တပည့္အေပါင္းတို႔။ သူ႔ထက္ အလုပ္ေတြဟာ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး မွားခဲ့ၿပီ။

အားနဲ႔လုပ္တဲ့ အလုပ္ေတြဟာ မွားခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ပဲ လုပ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီအလုပ္ကို ပ်င္းရိလို႔ေတာ့ မရဘူး။ အဲဒီလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ကို ေပ်ာ္ေမြ႕ဖို႔ပဲ စဥ္းစားပါ။ ပ်င္းတာနဲ႔ ေပ်ာ္တာဟာ အျခားအရာ မဟုတ္ဘူးေနာ္ ၊ ခံယူမႈေပၚမွာပါ ။ ဒါႀကီးက ပ်င္းစရာေကာင္းလိုက္တာလို႔ ခံယူ စရာ အေၾကာင္းေပၚလာရင္ ပ်င္းသြားတာ။ ပ်င္းစရာမေကာင္းဘးူ ဒါႀကီးက ေမြ႕ေလ်ာ္စရာ ေကာင္းတယ္လို႔ ခံယူလိုက္ရင္ ေမြ႕ေလ်ာ္သြားတာပဲ ။ ဒါေပမဲ့ သိထားဖို႔က ဒါဟာ ေလာကီစိတ္ပညာ က်င့္စဥ္တစ္ခုပဲ။ ဘာသာေရးကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။

အဲဒီေတာ့ ဒီအလုပ္ကို စိတ္အလုပ္ ။ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ အမူအရာသံုးမ်ိဳးမွာ အျပည့္ အ၀ ေနၿပီးေတာ့ ဆႏၵဓာတ္ေဆးႀကီး၊ ဒါမွမဟုတ္ ေ၀ဒနာတန္ခိုးကို ရွာမယ္ဆိုရင္ အဲဒီလုပ္ငန္းကို ေပ်ာ္ေမြ႕ေနဖို႔ မိိမိ စိတ္ႏွလံုးမွာ ခံယူထားပါ။ ခံယူမႈပဲ ၊ ကြန္ဆက္နဲ႔ပဲ ပတ္သက္တယ္ ။ တကယ္ပ်င္းတာ ေပ်ာ္တာဆိုတာ မရွိပါဘူး။

အဲလိုလုပ္ရင္းနဲ႔ ဒါဟာရမွာ ၊သိပ္မၾကာေသာ ကာလမွာရမွာ ။ ရက္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ အတြင္းမွာရမွာေပါ့။ တကယ္ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၊ အတိအက် ေျပာမယ္ဆိုရင္ ေဟာဒီဥစၥာ ၊ အဲဒီလုပ္နည္းဟာ တစ္လအတြင္းမွာ သိဒၶိႏိုးပါတယ္။ ဆႏၵဓာတ္ေတြ၊ ဆႏၵဓာတ္ ေဆးေတြ တန္ခိုးျပပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တစ္လေလာက္ လုပ္စမ္း ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ထူးျခားသြားပါၿပီ၊ အဲဒီေတာ့ ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀းေလး ေျပာမယ္ဆိုရင္ ရက္ကိုးဆယ္ဆိုရင္ သူဟာ မလြဲမေသြ ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ တန္းလည္း သိပါတယ္ ။

အဲဒီေတာ့ ဘာေတြ ေမွ်ာ္လင့္ထားရမလဲဆို အခုလို ငါလုပ္လိုက္တာဟာ တကယ့္ကို တိုက္အိမ္ႀကီးနဲ႔ ေနရမွာပါလား။ ဘာမွလည္း မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ဒါေလးလုပ္တာနဲ႕ တိုက္အိမ္ႀကီးနဲ႕ေနရမွာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူးလို႔ မေတြးနဲ႔ ။ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အရာ မရွိဘူး ။ အက်အန နည္းစနစ္နဲ႕လုပ္ရင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ နမူနာ တိုက္အိမ္ႀကီး ေျပာတာပါ ။ တိုက္အိမ္ႀကီးထက္ ႀကီးတာလည္း ရႏိုင္ပါတယ္ ။ တိုက္အိ္မ္ႀကီးထက္ မြန္ျမတ္တာေတြလည္း ရႏိုင္ပါတယ္ ။

ျမင္လြယ္ ထင္လြယ္ေအာင္ တိုက္အိမ္ႀကီးနဲ႕ ေနရမွာပဲလို႔ ေျပာတဲ့အခါ တိုက္အိမ္ႀကီးနဲ႕ေနေနတဲ့သူဟာ ဘာဆက္လုပ္ ရမွန္းမသိဘဲ ျဖစ္ေနမယ္ ။ ဒါဟာ နမူနာေျပာျပတာ ။ အဲဒီေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထားရမယ္။ တကယ္ရမွာ ၊ ကိုယ္ လိုခ်င္တဲ့အရာကို ဒီနည္းစနစ္နဲ႕လုပ္ရင္ ဒီေ၀ဒနာတန္ခိုးဟာ က်ိန္းေသရမွာ။ ေ၀ဒနာတန္ခိုးဆိုတာ သိဒိၶတန္ခိုးပဲ ။က်ိန္းေသရမွာဆိုတာ ေမွ်ာ္လင့္ရမယ္ ။

အဲဒီေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းဆိုတာ ( Hope ) ဟုပ္ေပါ့ ။ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းဟာ ဘယ္သူ႔ကို ခိုင္းသလဲဆိုရင္ ၀ီရိယ ကိုခိုင္းတယ္။ ၀ီရိယဆိုတဲ့ ေကာင္ဟာ ဘာေကာင္မွမဟုတ္ဘူး။ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းရဲ႕ တပည့္ ေက်းကြ်န္ မွ်သာျဖစ္တယ္ ။ ဒီလူ ၀ီရိယ ေကာင္းလိုက္တာဆိုတာ သူ႔ဘ၀မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိလို႔ေပါ့ ။ ဒီလူ ပ်င္းလိုက္တာ ၀ီရိယ မေကာင္းဘူးဆို သူ႔ဘ၀မွာ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာ မရွိလို႔ ေပါ့ ။

ဒီအလုပ္မွာ အသက္ဟာ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းပါပဲ။ ပ်င္းတာ၊ ၀ီရိယေကာင္းတာ ဒဲဒီလူႏွစ္ေယာက္ဟာ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းရဲ႕ အေျခခံေပၚမွာပဲ။ ၀ိရိယဟာ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းရဲ႕ ေက်းကြ်န္။ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းဟာ ၀ီရိယရဲ႕ အရွင္သခင္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဒီမွာ အထူး တိုက္တြန္းလိုတာကေတာ့ သင္တို႔၏ အက်ိဳးကိုလိုလားတဲ့ ဆရာ အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းဟာ တန္ခိုးသိဒိၶရဲ႕ ေသာ့ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ တန္ခိုးသိဒိၶရဲ႕ တည္ေနရာဟာ ေ၀ဒနာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေျပာရင္းနဲ႔ တန္ခိုးသိဒိၶ တည္ေနရာ အခန္းက႑ကို ခဏ ရပ္ၾကရေအာင္ . . . ။

မဟာဂႏၶာရီစခန္းမွ
မင္းသိခၤ(၁၉၉၉-ဧပရာယ္လ-၅ရက္)
ညသန္းေခါင္ေက်ာ္အခ်ိန္၊ ေမွာ္ဘီစခန္း